Świętochłowice
Świętochłowice (ghirmãneashce: Schwientochlowitz) easte un cãsãbã tu Polandia di Not cu 51.722 di bãnãtori (2014). S-aflã tu Vuivudãlu di Silesia (di anlu 1999), a di ninte ira tu Vuivudãlu di Katowice (1975-1998).
Istoria
[alâxire | modificare sursă]Cãsãbãlu easte cunuscut di seculu XIII, shi le-apruche ãndrepturle di Magdeburg anamisa di seculile XIII shi XIV. Ira parte ali Ghermãnia pãnã anlu 1920 (sh-pi ningã atsea cã 51,9% di populatsia votã s-armãnã tu Ghermãnie), atumtsea s-fãtsea parte di Polandia, tu anlu 1939 iara s-fãtsea parte ali Ghermãnie shi tu sone anlu 1945 s-turnã tu Polandia.
Un cãmpu di lucru ghirmãnescu, Eintrachthütte cãmpulu di lucru, ira disfaptu tu Schwientochlowitz anlu 1943. Anlu 1945 cãmpulu ira iara disfaptu di parte di autoritetlu lãhescu (polãnescu) ca cãmpu contsentratsescu, Zgoda. Cãmpulu tu cai tsircã 2,500 di ahãpsinatslji ira vãtãmats systematic di comandatorlu-a lui Salomon Morel, ira ãncljis tu Brumarlu. Morel tora-ca-tora bãneadzã tu Izrael, shi s-caftã ti crime di tu polimlu shi crime contra humanitate di parte-a autoritãtslor lãheshci.
Locatsia
[alâxire | modificare sursă]Świętochłowice s-afla tu parte di Notlu di plateaulu di Silesia. Świętochłowice are mãrdzinji cu Bytom (Aratsile), Ruda Śląska (Ascapitatã, Not-Ascãpitatã) shi Chorzów (Dat, Not Datlu).
Populatsia
[alâxire | modificare sursă]Tu Świętochłowice bãneadzã 55 527 di ominj. Cãsãbãlu u-are nai ma marle densitate populatsionarã tu Polandia shi easte un di cãsãbadzle cu nai ma marle densitate tu Europa: cãtã 4200 di ominji piste km².
Spor
[alâxire | modificare sursă]Sporlu nai ma popular tu Świętochłowice easte ayunjeshci mototsyclits. Tu unã parte di cãsãbãlu, tsi s-dzãse Centrum s-aflã stadionlu OSiR Skałka|Skałka.
Cluburi di spor tu Świętochłowice
[alâxire | modificare sursă]Ominj di sportu di Świętochłowice tu Giocurle Olympits
[alâxire | modificare sursă]- 1928 - Amsterdam
- futbol - Teodor Peterek
- gymnasticã - Paweł Galus, Franiciszek Pampuch, Teofil Rost, Franciszek Tajstra
- 1936 - Berlin
- futbol - Hubert Gad, Teodor Piec, Teodor Peterek
- gymnasticã - Klara Sierońska-Kostrzewa
Politicã
[alâxire | modificare sursă]Prezidentulu di Świętochłowice easte Daniel Beger.
Ominj cunuscuts di Świętochłowice
[alâxire | modificare sursă]- Wiktor Balcarek - giucãtor di shah
- Ewald Cebula - giucãtor di futbol
- Krzysztof Hanke - artistu, satiricianj
- Emanuel Konstanty Imiela - poet
- Błażej Koniusz - tennisistu, amintãtor di Junior Australian Open 2006
- Teodor Kubina - protlu biscup di Częstochowa
- Salomon Morel - commandantu di cãmpu di lucru Zgoda
- Eugeniusz Moś - prezidentu (celniclu) a cãsãbãlui
- Teodor Peterek - giucãtor di futbol
- Leopold Raabe - preftu evanghelistu
- Leszek Skorupa - lifting di tonajã
- Jerzy Stroba - arhibiscup
- Augustyn Świder - poet
- Paweł Waloszek - mototsyclistu di ayunjiseshci mototsyclits